Salardú
Descripcion
Dada era sua situacion estrategica ara entrada dera Val peth pòrt dera Bonaigua, dèc lòc que dempús dera epòca medievau era vila siguesse fortificada. Ena part nauta, a on aué i a era glèisa, i auie eth castèth de Salardú, la grasilhe mèstra deuie èster er actuau campanau. Aué rèsten escasses rèstes dera fortificacion apròp der absida dera glèisa.
Se conserven per contra bèri casaus damb hièstres deth sègle XVII. Era Plaça Major centre eth nuclèu antic e a ua polida hònt ueitcentista. Cau destacar, sustot , era glèisa parroquiau de Sant Andreu, plaçada ena part nauta, en tot presidir ua polida plaça barrada per un mur. Damb bastissa de transicion des sègles XII-XIII, era pòrta ei romanica e a bères hièstres gotiques. Eth campanau, un des mès subergessentes dera Val, ei de planta octogonau, deth sègle XV e forme un entorn a part deth cuic suroèst ei fòrça esvelt e provedit de sageteres que li dan un caractèr defensiu.
Era pèça mès importanta deth sòn interior ei eth famós Crist de Salardú, talha romanica de finaus deth sègle XII, d’uns 0,62 m. de nautada, clauat en ua crotz d’amples ponudi berament policromada e acabada enes sòns extrèms en quate plafons quadrats, ei considerada ua des talhes mès precioses deth románic dera zòna. Se li cau destacar tanben deth sòn interior un esplendid conjunt de pintura murau de granes dimensions deth sègle XVI ena zòna deth presbiteri.
Era vila compde damb escòla, bibliotèca, polisportiu, piscina ar aire liure climatizada, farmàcia, burèu de torisme, burèu de corrèus, burèu bancari, comèrç, diuèrsi hotèls, bars e restaurants.
Hestège era sua hèsta major eth dia 3 de mai “Santa Crèu” , fòrça nomentada laguens d’Aran. Ath torn dera crotz deth Sant Crist de Salardú, s’amassen era rèsta de crotzes des auti pòbles deth municipi e ara fin dera madeisha arriben en procession ena Plaça dera Pica entà benedir-la fin finau..
Eth 30 de noveme d’hestège “Sant Andreu” patron de Salardú . Eth 7 d’octobre ei era hèira d’animaus, qu’arriben des pastures des montanhes en aguesta epòca